سیزدهمین دورهی آیین پایانی اهدای نشانهای لاکپشت پرنده با همکاری مؤسسهی شهرکتاب و با حضور نویسندگان، تصویرگران، ناشران، داوران و دوستداران ادبیات کودک و نوجوان، روز سهشنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۴، در فروشگاه شهرکتاب مرکزی برگزار شد.
در ابتدای این جشن، که به یکی از سنتهای معتبر حوزهی کتاب کودک و نوجوان در ایران تبدیل شده است، محمود برآبادی، نمایندهی گروه داوران لاکپشت پرنده، با مروری کوتاه بر تاریخچهی شکلگیری لاکپشت پرنده، دربارهی فرایند اجرایی این جایزه توضیح داد.
سپس، طیبه اژهای، مدیر بخش کودک و نوجوان مؤسسهی شهرکتاب، با تأکید بر اهمیت استمرار فهرست لاکپشت پرنده در شناسایی و معرفی آثار باارزش، ابراز امیدواری کرد با شکلگیری یک گفتگوی مؤثر میان کودکان و نوجوان و هیئت داوران، روند بررسی آثار و انتشار فهرستها بهبود پیدا کند.
اهدای نشانهای این دوره، با معرفی کتاب یاد آغاز شد. در این بخش، رؤیا میرغیاثی، از گروه داوان لاکپشت پرنده، از اهمیت کتاب گمشده لب دریا نوشتهی غلامحسین ساعدی به عنوان یکی از نخستین تجربههای ادبیات روانشناختی کودک و نوجوان در ایران گفت و توجه نویسندگان و منتقدان و مخاطبان را به این کتاب جلب کرد.
شادی خوشکار، از گروه داوران لاکپشت پرنده، بیانیهی گروه داوران برای سیزدهمین دورهی اهدای نشان لاکپشت پرنده را خواند. در این بیانیه، ضمن اشاره به حضور پررنگ آثار تألیفی دربارهی ایران در فهرست نامزدهای نهایی، از چالشهایی چون تقلیل زندگی به مهارت در کتابهای کودکان و افزایش سرسامآور هزینههای تولید و انتشار کتاب سخن گفته شد و با انتقاد از عملکرد نهادهای عمومی و دستگاههای اجرایی، که با تنگ کردن دایرهی انتخاب کتاب برای کتابخانههای عمومی و کتابخانههای مدارس عملاً به حذف کتاب از زندگی کودکان و نوجوانان کمک کردهاند، خواسته شد که حق کودکان و دانشآموزان در انتخاب کتاب برای خواندن به رسمیت شناخته شود، لذت خواندن و کیفیت ادبی کتابها به مهمترین معیار انتخاب تبدیل شود و نهادهای عمومی که با پول همین مردم اداره میشوند، با گشودن درهای خود به روی متخصصان و کارشناسان شکلگیری فضایی نو را نوید بدهند.
سپس، نشانهای ویژهی این دوره به منیر همایونی (پوراصلانی)، بهخاطر کوششها و پیگیریهای بیوقفه و حضور مؤثر ایشان در ترویج کتابخوانی میان کودکان و نوجوانان ایران و به محمدعلی بنیاسدی بهخاطر حضور مؤثر در حوزهی تصویرگری کتاب کودک اهدا شد.
در بخش اهدای نشانهای طلایی و نقرهای لاکپشت پرنده، با اعلام اینکه هیچ کتابی موفق به دریافت نشان طلایی نشده است، تأکید شد که گروه داوران نشان طلایی را تنها در صورت تحقق بالاترین معیارها در روایت، ساختار، زبان و تأثیرگذاری اهدا میکنند.
و کتابهای دوتوک؛ عروسک کوچک بلوچی از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، پسر اقیانوس از نشر افق (کتابهای فندق) و مجموعهی هفت جاویدان از نشر هوپا به عنوان برگزیدگان نهایی برای دریافت نشان نقرهای لاکپشت پرنده معرفی شدند.
اولین نشان نقرهای لاکپشت پرنده به زهره پریرخ نویسندهی کتاب دوتوک؛ عروسک کوچک بلوچی اهدا شد و گروه داوران اعلام کردند که این کتاب به دلیل ارائهی روایتی تأثیرگذار از هنر محلی، و گشودن امکانهای توسعهی جامعهمحور با زبان و نگاهی ادبی و کودکانه موردتوجه قرار گرفته است.
همچنین، از افسانه احسانی و سپیده شهبازی، پژوهشگران این اثر، و هاله قربانی، تصویرگر کتاب، تقدیر شد.
دومین نشان نقرهای لاکپشت پرنده به مرجان فولادوند نویسندهی مجموعهی هفت جاویدان به دلیل پرداخت خلاقانه، زبان جاندار و گیرا و مواجههی هنرمندانه با اسطورههای ایرانی متناسب با نیازهای این روزگار اهدا شد.
مهدی رجبی نویسندهی کتاب پسر اقیانوس سومین نشان نقرهای لاکپشت پرنده را از آن خود کرد. گروه داوران این اثر را بهخاطر فضاسازی هنرمندانه، توجه به مصائب گوشهای از ایران عزیز، مواجههی هنرمندانه با رنجهای مردم و تصویرهای درخشان از جغرافیای ایران انتخاب کردند. همچنین، از هاله قربانی، تصویرگر کتاب نیز تقدیر شد.
بخشهای جانبی آیین پایانی اهدای نشانهای لاکپشت پرنده شامل برنامههایی متنوع و خلاقانه برمبنای سه کتاب دوتوک، عروسک کوچک بلوچی؛ پسر اقیانوس و سیاگالش (از نامزدهای دریافت نشان لاکپشت پرنده) بود که گیتی صفرزاده، روشنک اهرابی و آریا گازُر اجرا کردند و خاطرهای زیبا و بهیادماندنی برای کودکان ساختند.
دیدار کودکان و والدین با نویسندگان، مترجمان و تصویرگران کتابهای راهیافته به فهرستهای لاکپشت پرنده در سال ۱۴۰۲ و خرید کتاب با امضای اختصاصی از دیگر بخشهای سیزدهمین دورهی آیین اهدای نشانهای لاکپشت پرنده بود که مانند سالهای گذشته، با شور و همراهی مخاطبان برگزار شد و بار دیگر نشان داد که لاکپشت پرنده دستیاری امن و مطمئن برای خانوادههاست تا بتوانند کتابهای باکیفیت و متناسب با نیاز و رؤیاهای کودکان و نوجوانان را انتخاب کنند.