نامزدها:
۱. این کتاب را ممنوع کنید/ نویسنده: الن گرتز/ مترجم: سارا عاشوری/ ناشر: پرتقال
۲. پسری که با پیراناها شنا کرد/ نویسنده: دیوید آلموند/ تصویرگر: الیور جفرز/ مترجم: ریحانه جعفری/ ناشر: هوپا
۳. جنگل برای همه/ ایدهپرداز و تصویرگر: نازنین عباسی/ طراح و سازنده اوریگامی: علیرضا علاءالدینی/ عکاس: بهداد شیرمحمدی/ ناشر: فاطمی (کتاب طوطی)
۴. دشمن/ نویسنده: دیوید کالی/ تصویرگر: سرژ بلوک/ مترجم: رضی هیرمندی/ ناشر: کتاب چ (چشمه)
۵. شکارگاه عجیب/ نویسنده: سمیرا آرامی/ تصویرگر: معصومه صحبتی/ ناشر: شرکت انتشارات فنی ایران
۶. قبرستان عمودی (از مجموعه دروازه مردگان)/ نویسنده: حمیدرضا شاهآبادی/ ناشر: افق
۷. گفتوگوی جادوگر بزرگ با ملکه جزیره رنگها/ نویسنده: جمشید خانیان/ ناشر: افق
۸. ماجراهای ریگو و رزا/ نویسنده: لورنتس پائولی/ تصویرگر: کاترین شرر/ مترجم: الهام مقدس/ ناشر: ایرانبان
۹. من پنیرم/ نویسنده: رابرت کورمیر/ مترجم: رویا زنده بودی/ ناشر: آفرینگان
برگزیدهها:
شکارگاه عجیب/ نویسنده: سمیرا آرامی/ تصویرگر: معصومه صحبتی/ ناشر: شرکت انتشارات فنی ایران
قبرستان عمودی (از مجموعه دروازه مردگان)/ نویسنده: حمیدرضا شاهآبادی/ ناشر: افق
گفتوگوی جادوگر بزرگ با ملکه جزیره رنگها/ نویسنده: جمشید خانیان/ ناشر: افق
نشان ویژه:
کریم نصر (تصویرگر)
شهلا طهماسبی (مترجم)
گروه داوری:
حمید اباذری، معصومه انصاریان، محمود برآبادی، جعفر توزندهجانی، شکوه حاجینصرالله، مینا حدادیان، شیوا حریری، شادی خوشکار، فاطمه زمانی، علیاصغر سیدآبادی، رودابه کمالی، گیسو فغفوری، نلی محجوب، مریم محمدخانی، فرمهر منجزی، رؤیا میرغیاثی و سید مهدی یوسفی.
بیانیهی گروه داوری:
در حالی هشتمین دورهی اهدای نشانهای لاکپشت پرنده را با تاخیری شش ماهه و به ناگزیر به صورت غیرحضوری برگزار میکنیم که کودکان و نوجوانان ماههاست به خاطر بیماری کرونا خانهنشین شدهاند و فرصت حضور در جامعه از آنان سلب شده است.
شرایط اجتماعی و اقتصادی، زندگی را برای خانوادهها و به ویژه کودکان و نوجوان دشوارتر کرده است و چشمانداز پیشرویمان چندان روشن نیست. شاید در چنین شرایطی برخی سخن گفتن از کتاب و انتخاب کتابهای برگزیده را موضوعی اولویتدار ندانند، اما ما باور داریم یکی از کارکردهای مهم ادبیات و کتابهای کودکان و نوجوانان کمک به ساختن رویا و گشودن افقهای تازه است، رویاهایی که به ما و کودکانمان توان ایستادن، تسلیم نشدن و جستوجوی روزنههای نور در میان سیاهیها را میدهد. ادبیات کودک و نوجوان با ساختن رویاهای شگفتانگیز به خوانندگانش یادآوری میکند که هرگز برای زیستن بهتر از پای ننشینند.
ما در گروه داوری لاکپشت پرنده با چنین نگاهی دوست داشتیم آیین امروز را مثل هر سال با حضور کودکان و نوجوانان عزیز و خانوادههای ارجمندشان برگزار کنیم. با این امید چند ماه انتظار کشیدیم، اما دورنمای روشنی ندیدیم و به ناگزیر این شیوه را برگزیدیم. با این حال از نخستین روزهای همهگیری بیماری در جست وجوی راههای ممکن برای ادامهی فعالیت بودیم و خوشحالیم به آگاهیتان برسانیم که کارشناسی و داوری کتابها هرگز متوقف نشده است و جلسات داوریمان به طور مرتب به صورت آنلاین برگزار میشود و خوشحالتریم که دیگر کوشندگان و مروجان کتاب کودک نیز در سراسر ایران کارهای خود را متوقف نکرده و با یافتن راههای امن به فعالیتهای خود ادامه میدهند.
با این حال برای کودکان و نوجوانان سراسر کشور، به خصوص آن دسته از کودکان و نوجوانانی که دسترسیشان به آموزش، بهداشت و حقوق اولیه در اثر این بیماری و مسائل اقتصادی و اجتماعی آسیب دیده است، نگرانیم و از نهادهای مسئول میخواهیم با احساس مسئولیت بیشتر، وظیفهی خود را با طراحی و اجرای برنامههای عادلانهتر در قبال این کودکان ایفا کنند.
ما در گروه داوری لاکپشت پرنده هر سال در بیانیهی خود در آستانهی عید نوروز از مردم دعوت به خواندن کتاب میکردیم و از تاثیر شگفتانگیز کتابخوانی در خانواده میگفتیم، امسال هم با اینکه از نوروز فاصله گرفتهایم، دعوت خود را تکرار میکنیم و از همگان میخواهیم راه دسترسی همهی کودکان و نوجوانان را به کتاب فراهم کنند و در رساندن کتاب به دست آنان از هیچ کوششی فروگذار نکنند که کودکان و نوجوانان میتوانند با خواندن، خیال خود را گسترش بدهند و گره از فروبستگیها بگشایند.
چنین دعوتی از این رو اهمیت دارد که میدانیم، مشکلات اقتصادی به افزایش قیمت کتاب انجامیدهاست، ناشرانی را زمینگیر کرده و از تنوع ناشران کاسته است. انتشار کتابهای نویسندگان و تصویرگران ایرانی را با دشواریهای بسیار روبهرو کرده و در رقابتی نابرابر پیشخوان کتابفروشیها را از کتابهای تکراری غیر ایرانی انباشته است. با این همه خوشحالیم به آگاهی برسانیم در میان نامزدهای این دوره از لاکپشت پرنده آثار ارزندهای از نویسندگان ایرانی دیده میشود که شایستهی دریافت نشان هستند.
در پایان توجه خانوادهها، کتابداران، آموزگاران و دستاندرکاران امور فرهنگی کودکان و نوجوانان را به نکاتی دربارهی فهرست فصلی لاکپشت پرنده جلب میکنیم:
۱. گروه داوری لاکپشت پرنده در تدوین فهرستهای فصلی و انتخاب کتابهای شایستهی دریافت نشان طلایی و نقرهای بر معیارهایی شفاف و اعلام شده اتکا دارد.
۲. برای رعایت بیطرفی و عدالت کتابهای داوران، جداگانه و توسط گروهی که در آن فصل کتاب نداشته باشند، داوری میشود.
۳.کتابهای داوران تنها تا مرحلهی راهیابی به فهرست فصلی ارزیابی میشوند و در رقابت برای دریافت نشان قرار نمیگیرند.
۴. آن دسته از داورانی که با موسسات نشر همکاری داشته باشند، حق اظهار نظر و حق رای دربارهی کتابهای آن موسسه را ندارند.
۵. رعایت حقوق مولف براساس کنوانسیون برن یکی از معیارهای گروه داوران در داوری کتابهاست. براساس تصمیم گروه داوری چنانچه ناشری امتیاز ترجمه و انتشار کتابی را خریده باشد، برای رعایت حقوق ناشر ایرانی، ترجمههای دیگر آن کتاب بررسی نمیشوند.
با آرزوی روزهای بهتر برای همگان به ویژه کودکان و نوجوانان ایران